Hoe vreemd het ook mag klinken,
Istanbul heeft geen museum gewijd aan Byzantijnse kunst, maar daar tegenover
vinden we wel twee kerken uit die tijd die bewaard gebleven zijn en waar de
mozaïeken en de fresco’ s nog op hun oorspronkelijke plaats te bewonderen zijn.
De best bekende kerk is de Chora-Kerk waarvan de
binnenmuren letterlijk bedekt zijn met mozaïeken en fresco’s uit het begin van
de 14de eeuw. Meteen bij het betreden van de voorhal zien we de
mozaïek waar Theodorus Metochites
“zijn” kerk aan Christus schenkt afgebeeld, zoals alle mozaïeken hier, op een
gouden ondergrond. Deze voorhal heeft twee koepels: de een met Christus als
centrale figuur omringd door twee rijen voorvaderen van Adam tot Jacob en diens
zonen, de andere met Maria en kind omringd door de koningen van het huis van David en minder prominente voorvaderen. Op de muren
rondom worden verschillende Bijbelse momenten uitgebeeld uit het leven van
Maria, de jeugd van Christus (inclusief de Volkstelling en de Drie Wijzen) en
de wonderen die Christus verricht heeft. Opvallend is het Deesis-mozaïek van
Christus en Maria, geflankeerd door de apostelen Petrus en Paulus langs de
koepelrand.
Via een halvemaanmozaïek van
Christus in typisch Byzantijnse houding bereikt men het Paracclesion, dat
waarschijnlijk vlak na de voltooiing van de mozaïeken beschilderd werd. Het
kleurenpalet is meteen heel anders. Centraal staat hier Christus als
overwinnaar van de dood die Adam en Eva uit hun graf optrekt. Satan is onder
zijn voeten te zien, aan de poorten van de hel. In het koepelgewelf staan ook
hier Maria en het kind centraal omgeven door het engelenrijk.
Niet al te ver hier vandaan ligt
de Kerk van Pammakaristos, ook wel Fethiye Museum genoemd, die heel
weinig bezocht wordt maar toch ook zeker de moeite waard is. Het hoofdgebouw is
tegenwoordig een moskee, maar de mozaïeken uit de 14de eeuw bevinden
zich in het zijgebouw dat apart te bezichtigen is. Centraal is hier het
Deesis-mozaïek boven het altaar waarin Christus op een gouden ondergrond staat
afgebeeld. Aan weerszijden zijn de portretten van Maria en Johannes de Doper te
zien, op hun beurt aanschouwd door vier aartsengelen. In de centrale koepel van
de kerk is ook hier een Christus Pantocrator op gouden ondergrond uitgebeeld
omringd door profeten uit het Oude Testament. Beeltenissen van verschillende
andere heiligen zijn op de wanden en steunmuren terug te vinden. Klein maar
fijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten