1 maart 2011

Halicarnassos, het Mausoleum - Turkije

De verwachtingen van elke bezoeker staan hooggespannen wanneer hij de resten van het Mausoleum van Halicarnassos in Bodrum gaat bezoeken. Het is niet niks, ooit een van de Zeven Wereldwonderen. Daar willen we toch het fijne van weten zeker?

Ik denk dat niemand echt voorbereid is op wat hier te zien is – of niet te zien is. Dat is maar zoals je het bekijkt. Een diepe krater in de grond langs een veel te smalle straat propvol met bussen en souvenirwinkeltjes, wat aangeharkte paden omzoomd met rozen en oleanders en een allegaartje van steenblokken, zuilen en kapitelen. Onder een afdak liggen een paar beschermde resten maar die geven bij lange na geen beeld van het graf dat hier ooit gestaan moet hebben.

Koning Mausolos, heerser van Karië, besloot om hier in 355 v.C. een Mausoleum voor zichzelf en zijn vrouw te bouwen. Toen hij twee jaar later stierf heeft Koningin Artemisia zijn werk afgemaakt. Naar verluid was het Mausoleum 41 meter hoog en bestond het uit een verhoging, een zuilengang met 36 zuilen en een piramidevormig dak, maar een juiste reconstructie heeft men nog niet kunnen maken. Boven op het Mausoleum pronkte dan nog een imposante groep met een wagenspan, de reden waarom het in die dagen zo beroemd was. Eigenlijk was dit de voorloper van de quadriges die de Romeinen later op hun triomfbogen plaatsten.
                       
Deze graftombe heeft ongetwijfeld het beeld van Halicarnassos eeuwenlang beheerst en het stond daar 1500 jaar lang als een vast baken in de geschiedenis te pronken. Maar tegen natuurgeweld was zelfs het Mausoleum niet opgewassen en de vele aardbevingen die de regio teisterden brachten in de loop der eeuwen de nodige schade aan, en de genadeslag viel eigenlijk toen het hele paardenspan naar beneden tuimelde.
                       
De stenen van de ruïne werden in de 13de eeuw door de Kruisvaarders gebruikt voor hun eigen constructies maar de grondvesten waren tot in 1404 nog duidelijk te zien. De echte vernieling hebben de Ridders van Malta op hun geweten toen ze zich in 1522 moesten beschermen tegen de Turkse invasie en zij het kasteel van Halicarnassos, nu al gekend als Bodrum, moesten versterken. De resten van het Mausoleum waren handig recuperatiemateriaal. We kunnen vandaag de dag die prachtige groen gepolijste stenen en glinsterende marmerblokken nog in de muren van het kasteel terugvinden.
                       
Vanaf de jaren 1960 hebben archeologen in en rond het Mausoleum opgravingen verricht en thans is er geen enkele tourbus die een bezoek aan de site nog overslaat. Nou, het viel mij ontzettend tegen, dat kan ik wel zeggen.  Onder het genoemde afdakje zijn een aantal getekende ontwerpen te zien van hoe het Mausoleum er uit gezien kan hebben, met centraal een maquette om ons leken wat op weg te helpen. Mij brengt dit echter nog verder in verwarring.

Nee, als je echt iets wilt proeven van de grandeur van het Mausoleum, dan moet je in het British Museum in Londen zijn. Daar is een grote zaal uitsluitend gewijd aan dit wereldwonder. Hier staan de meer dan levensgrote beelden van Mausolus en Artemisia, een schitterende paardenkop afkomstig van het vierspan, en rondom de wanden van deze zaal hangen de prachtige friezen van vechtende Grieken en Amazones die ooit het graf sierden. Je vergeet bijna dat dit prehellenistische kunst is, zo verfijnd. Persoonlijk vind ik ze zelfs mooier dan de friezen van het Parthenon in Athene, bij voorbeeld.

[Klik hier om mijn fotoalbum van Het Mausoleum te bekijken]

Geen opmerkingen:

Een reactie posten