26 mei 2021

Uitgelicht: De everzwijnhelm

Om meer precies te zijn, een helm die gemaakt is van everzwijn slagtanden. Tja, hoe creatief of hoe inventief kun je zijn? 

Het is een voorwerp dat duidelijk uitblinkt te midden van de bijzondere collectie Myceense kunst in het Nationaal Archeologisch Museum van Athene. 

Dit exemplaar dateert uit de 14de eeuw v.C. Een paar vroegere helmen zijn op Kreta en Santorini gevonden en staan op overgebleven fresco’s afgebeeld. Op Cyprus en Sardinië zijn dan weer ivoren beeldjes gevonden van krijgers die een everzwijnhelm dragen. Op een papyrus uit Amarna in het Egypte van rond 1450 v.C, staan ook Myceense huursoldaten met een dergelijke helm afgebeeld. In het Hettitische Hattusa is dan weer een stukje aardewerk gevonden met daarop Myceense krijgers die getooid zijn met een helm in zigzaglijnen die als everzwijntanden gezien kunnen worden. De meest recente exemplaren worden teruggeleid tot rond 1150 v.C. 

Deze helmen zijn echte kunstwerken waarbij de slagtanden in rijen alternatief naar rechts of naar rechts georiënteerd werden. Daarna werden ze met zilverdraad aan elkaar gebonden en op een lederen onderlaag vastgemaakt. Het leder werd dan met vilt opgevuld om het hoofd verder te beschermen en het geheel comfortabel te maken voor de drager. 

Homerus beschrijft de everzwijnhelm in zijn Ilias wanneer Odysseus zich klaarmaakt voor een nachtelijke aanval op de Trojanen. 

De slagtanden van een everzwijn waren een waardevolle bezitting en duidden op een hoge sociale status van de eigenaar.