Van zodra de eerste vondsten
rond steden als Pompei en Herculaneum aan het licht kwamen, ontstond
er een meten een grote verzamelwoede. Vooral de mensen met geld waaronder de
rijke adel van het Koninkrijk Napels deden er alles aan om elkaar de loef af te
steken.
De uitbarsting van de
Vesuvius in het jaar 79 heeft een enorme hoeveelheid kunstwerken en gebouwen in
de tijd bevroren. Dat gold niet alleen voor Pompei en Herculaneum,
maar ook voor een heel aantal kleinere nederzettingen waar de gegoede burgers
van Rome hun optrekje gebouwd hadden
om daar tijdens de hete zomermaanden wat verkoeling te vinden. Zo ontstonden er
aan de voet van de Vesuvius lieflijke oorden zoals Boscoreale, Oplontis, Stabiae,
Baiae, Cumae, en Pozzuoli, om er een paar te noemen.
Een van de grootste
verzamelaars – misschien wel DE grootste - waren de leden van de Farnese
familie. De collectie begon in de 16de eeuw onder Paus Paulus III geboren als Alessandro Farnese die vooral in Rome
opgravingen liet uitvoeren. Andere familieleden zoals de hertogen van Parma, Piacenza, Castro, en de graven van Ronciglione, haalden hun kunstwerken in de pas ontdekte steden aan
de voet van de Vesuvius. In de tweede helft van de 18de eeuw
belandde hun enorme collectie in Napels.
Gezien de veelzijdige en
welbewaarde stukken uit de regio, is het Archeologisch Museum van Napels
een unicum en biedt een uiterst rijke verzameling van marmeren en bronzen
beelden, kleurrijke mozaïeken, natuurgetrouwe fresco’s, juwelen en munten, evenals
veel voorwerpen voor dagelijks gebruik zoals schalen, bekers, potten, vazen,
lampen, allerhande meubilair, en zelfs hele bibliotheken.
Jammer genoeg zijn er
veel stukken uit hun context gehaald. Fresco’s en mozaïeken werden “uitgezaagd”
en voorzien van een houten lijst om zo in een of andere luxe villa of paleis
een ereplaats te krijgen. Later werden ze dan weer verspreid om wereldwijd een
plekje te veroveren in bekende en minder bekende musea. Kleine voorwerpen zijn
nooit deskundige geïnventariseerd en we weten dus weinig of niets over hun
herkomst.
Al met al bezit het Archeologisch Museum van Napels een kostbare en zeldzame verzameling om duim en
wijsvinger bij af te likken.
