De Medagliere in Syracuse

Met de Medagliere wordt, zoals het woord al verraad, een verzameling medailles en munten bedoeld. Deze bijzonder rijke collectie is te vinden in het ondergrondse gedeelte van het Archeologisch Museum van Syracuse. Deze zwaar beveiligde afdeling is slechts op bepaalde uren open, en het is zeker de moeite om hier extra tijd voor uit te trekken.

Hier zijn een verbluffend aantal munten te zien die nog dateren uit de dagen toen de eerste Griekse kolonies zich in Italië vestigden en kunnen makkelijk teruggaan tot de 6^de-5^de eeuw v.C. We komen klinkende namen tegen zoals de koningen Dionysus I, Agathocles, Hieron II, Gelo, Timoleon van Korinthe, Philippus II van Macedonië, en Pyrrhus van Epirus. Heel opvallend zijn de gouden darics uit de tijd van Darius I, een duidelijke bewijs dat er zaken gedaan werden met het verre Perzië.

Uiteraard zijn de gouden, zilveren en electron munten niet uitsluitend in Syracuse gevonden. De Griekse kolonies hadden zo elk hun eigen domein en rijk gevestigd verspreid over heel Zuid-Italië en Sicilië, dat bekend stond als Groot-Griekenland. Zodoende vinden we bv. munten uit Metapontum, Paestum, Megara, Sybari, Katana, Akragas en Morgantina met afbeeldingen van hun eigen goden en godinnen, of van een of andere koning die in hoog aanzien stond.

De mythologische figuur van Aretusa, een nimf en dochter van Nereus was en is nog steeds populair, vooral in Syracuse. Ook de gouden tetradrachme van Persephone is een uitblinker.

Deze collectie is echt de moeite van het bekijken waard!

[Klik hier om alle foto's van de Medagliere te bekijken]

Heropening van het Basra Museum, Irak

Na bijna vier decennia van oorlogen en conflicten is het Museum van Basra nu open voor het publiek.

Er is in dat land veel gebeurd. Eerst de Golf Oorlog, toen de Amerikaanse inval om het regime van Saddam Hoessein ten val te brengen, en tenslotte de IS die veel van Iraks cultureel erfgoed vernietigd en/of gestolen heeft. Duizenden erfstukken uit de tijden van de Assyriërs, Babyloniërs, Perzen, Romeinen en Islamieten zijn daarbij spoorloos verdwenen. 

[Foto van The National]

Nu zijn er met hulp van het British Museum en andere organisaties een heel groot aantal stukken ondergebracht in een voormalig paleis van de laatste dictator. Ongeveer 2.000 voorwerpen komen uit de opslagruimte van het Iraaks Museum in Bagdad, plus een honderdtal geplunderde stukken uit het buitenland. De Verenigde Staten alleen hebben sinds 2005 meer dan 3.000 gestolen voorwerpen onderschept en teruggestuurd. Ook het VK heeft antiquiteiten teruggegeven, waaronder een zeldzame Babylonische kudurru, een officieel document in spijkerschrift uit het tweede millennium v.C. waarin de koning een van zijn onderdanen beloont met land en andere giften. Men hoopt natuurlijk dat er meer gestolen stukken terug naar huis zullen komen.

De plannen bestaan om mettertijd een bibliotheek met archeologische boeken toe te voegen, alsook een vergaderzaal en een workshop.

Het Museum van Thasos

Klein maar fijn, typeert het Museum van Thasos. Hier zijn de vondsten uit Thasos zelf tentoongesteld, ttz van het eiland en in het bijzonder van de antieke stad.

De collectie is zeer uiteenlopend, van grafurnen en -giften tot de rijke getuigenissen uit de Hellenistische en Romeinse tijd.

Bij aankomst in het museum, wordt de bezoeker meteen begroet door een 2,50 meter grote Kouros die een geit draagt. Het beeld dateert uit 600 v.C. en is nooit helemaal voltooid, maar details zoals zijn haar zijn bijzonder goed weergegeven.

Maar er zijn heel wat uitschieters zoals het hoofd van Alexander de Grote uit de 2^de eeuw n.C., een fijn uitgewerkt hoofd van Dionysos uit het gelijknamig heiligdom uit de 4^de eeuw v.C, een paardenhoofd afkomstig van het heiligdom van Heracles gedateerd tussen 470-460 v.C. of de Pegasus uit de Tempel van Heracles van 500 v.C. Een zeldzame vondst is dan weer de stenen maatbank voor het controleren van vloeistoffen afkomstig van de Agora die uit de 3^de eeuw n.C. stamt.

Verder zijn er juwelen, vazen, munten, terracotta hoofdjes, grafsteles en mozaïeken te bewonderen - allemaal de moeite waard!

[Klik hier om alle foto's te bekijken]

Uitgelicht: de “Epinitron”

De “epinitron” is een vreemd voorwerp waar je gewoonlijk in een museum aan voorbij loopt, tenzij het duidelijk toegelicht wordt.

Dit is bv het geval in het Museum van Antalya waar met een tekening duidelijk gemaakt wordt hoe de terracotta vorm over de dij en knie past. De vrouwen gebruikten dit attribuut bij het spinnen van wol. In feite, is dit een soort vingerhoed, die in dit geval de dij van de spinster beschermt.

Dergelijke mooi versierde epinetra worden meestal teruggevonden in de graven van ongetrouwde meisjes maar ook in tempels gewijd aan een vrouwelijke godheid.

Een ander voorbeeld van een “epinitron”, ditmaal afkomstig uit Attica, is te bewonderen in het Museum van Thasos en dateert uit de 5^de eeuw v.C.

Herculaneum krijgt toch zijn eigen museum

Het heeft dan wel 44 jaar geduurd, maar nu is het zg. Antiquarium in Herculaneum eindelijk (sinds december 2018) opengesteld voor het publiek.

Het Antiquarium werd gebouwd in 1974 maar nooit geopend

© Daniela Leone; courtesy of Parco archeologico di Ercolano

Om te beginnen loopt er een tijdelijke tentoonstelling, SplendOri die tot 30 september 2019 toegankelijk blijft. Hierin worden voorwerpen getoond die in de loop van de 20ste eeuw opgegraven zijn. Het gaat hier om juwelen, munten, kandelaars, bronzen en glazen voorwerpen die al lang opgeslagen waren, alsmede stukken uit het Nationaal Archeologisch Museum van Napels en zilverschatten uit de Moregine Villa in Pompei.

Ofschoon het Antiquarium al in 1974 klaar was, heeft men nu dan toch besloten om het te openen om het 280ste jaar dat de eerste opgravingen in Herculaneum begonnen, ttz in 1738.

Binnenkort zal er in Villa Campolieto, het moderne gedeelte van Ercolano, een tentoonstelling georganiseerd worden over ebbenhout en houten meubels. In de herfst zal er in het vroegere paleis van naburig Portici een selectie van 2.000 jaar oud voedsel getoond worden – verkoold en zodoende goed bewaard na de vulkaanuitbarsting.

Nou ja, allemaal een beetje rommelig maar er valt wat te zien. De Italianen kennende, zal dit nog wel even duren.

Over de Villa dei Papiri in Herculaneum

The Getty Villa in Malibu is een trouwe kopie van de Villa dei Papiri (de papyrus villa) in Herculaneum.

[Picture from Getty Villa]

De villa werd bedolven onder de as van de Vesuvius tijdens de uitbarsting van 79 n.C. en werd pas in tweede helft van de 18^de eeuw ontdekt. De eerste opgravingen werden uitgevoerd in the 20^ste eeuw en zijn ook in het begin van onze 21^ste eeuw voortgezet.

We zijn intussen wel vertrouwd met de schitterende marmeren- en mozaïekvloeren die daar blootgelegd zijn, alsmede de vele muurfresco’s. Grote hoeveelheden bronzen en marmeren beelden hebben hun weg gevonden naar vele musea en privé-collecties, maar de meest opvallende vondst was de bibliotheek waar over de duizend papyrusrollen ontdekt werden. Deze verkoolde manuscripten zijn een ware uitdaging voor moderne onderzoekers die zich al jaren buigen over de beste manier om die rollen zo uit te rollen dat ze weer leerbaar zijn.

De Getty Villa organiseert van 26 juni t/m 28 oktober 2019 een bijzondere tentoonstelling waarin dit onderwerp toegelicht wordt onder de titel “Buried by Vesuvius: Treasures from the Villa dei Papiri”.

Zoals altijd is de toegang gratis, maar men moet wel vooraf zijn Villa entree kaartje bestellen.

Het vernieuwde Museum van Philippi

Het Museum van Philippi is een aantal jaren gesloten geweest voor restauratie zoals dat heet, maar nu is het weer open voor het publiek en zeker de moeite waard.

De doorsnee bezoeker stopt bij de geijkte punten zoals het theater van Philippi, de gevangenis van Paulus en de Byzantijnse Basilieken. Weinig mensen of gidsen vinden het de moeite waard om even het museum binnen te lopen. Jammer is dat!

Natuurlijk is dit “maar” een plaatselijk museum want zoals altijd en overal gaan de mooiste stukken naar de hoofdstad. Dat neemt niet weg dat er toch wel een paar blikvangers te zien zijn.

Zo ligt hier een mooie serie munten van Philippi die geslagen zijn door Alexander de Grote en zijn vader Philip II van Macedonië. Verder staan er een paar elegante Nike’s van de westelijke tempel of Curia uit de 2^de eeuw na Christus en een Tyche gekroond met de stadswallen van Philippi uit de dagen van Keizer Hadrianus.

Ook wordt het plan van het theater grondig uit de doeken gedaan, vanaf het oorspronkelijk Griekse concept tot en met de opeenvolgende Romeinse aanpassingen. Hier staan bv. ook de originele reliëfs van de bijbehorende portiek opgesteld (vervangen door kopies ter plaatse).

Alles keurig netjes gepresenteerd, met goede verlichting en voldoende uitleg.

[Klik hier om alle foto’s van het museum te bekijken]

Het GEM (Grand Egyptian Museum) gaat in 2020 open

Dit is een ambitieus project waar sinds 2006 aan gewerkt wordt en het streven is dat dit mega museum dat vlakbij de Piramides van Gizeh gebouwd werd, in 2020 inderdaad zijn deuren zal openen.

Er wordt hard gewerkt om alle 100.000 stukken die een totaalbeeld van de geschiedenis van Egypte moeten geven klaar te krijgen tegen volgend jaar. De voorwerpen, meestal sarcofagen en dodenmaskers komen grotendeels uit het bekende Museum in Cairo dat nu uit zijn voegen barst. Ze worden eerst zorgvuldig schoongemaakt en indien nodig gerestaureerd.

De aandacht gaat natuurlijk voornamelijk naar het overbekende dodenmasker van Toetanchamon maar ook naar een aantal stukken die nooit eerder tentoongesteld werden na hun ontdekking in 1922. Er wordt gelijk aandacht geschonken aan zijn levensstijl, de manier waarop hij leefde, hoe hij zich kleedde en wat hij at. Alles bij elkaar zullen er zo een 5.000 voorwerpen zijn die direct betrekking hebben op Toetanchamon alleen.

Intussen is er ook een nieuw vliegveld geopend, het Sfinxvliegveld, dat vlak bij de piramides ligt zodat de geïnteresseerde toeristen in de toekomst gewoon een weekendje piramides kunnen doen, waarbij ze dan gelijk het GEM kunnen bezoeken!

Komt het zien, komt het zien!

Het Römisch-Germanisches Museum gaat voor zes jaar dicht

Slecht nieuws uit Keulen: het Römisch-Germanisches Museum sluit tot 2023.

Het grote aantal bezoekers heeft zijn stempel gedrukt op dit museum en deze opknapbeurt is onvermijdelijk Er is dringend behoefte aan actie ofschoon deze uitgebreide renovatie tot verhitte discussies heeft geleid.

In de komende zes jaar zal onder meer de middenpassage structureel worden aangepast en zullen de technische faciliteiten worden vernieuwd.

Sinds de opening in 1974 hebben meer dan 20 miljoen mensen het museum bezocht (zie: Römisch-Germanisches Museum in Keulen, DE). Te zien is het archeologische erfgoed van de stad en haar omgeving. Het herontwerp heeft ook tot doel meer ruimte te geven aan de presentatie van de tentoonstellingen.

Sinds 30 december 2018 is het Römisch-Germanisches Museum gesloten en vanaf het voorjaar 2019 zullen de meest kenmerkende stukken een voorlopig onderkomen vinden in het Belgisches Haus, Cäcilienstraße 46, vlakbij de Neumarkt.

Zijde, specerijen en zilver - luxehandel in Palmyra

Wie toevallig op 20 februari a.s. in Los Angeles vertoeft kan mooi de lezing bijwonen over de handel in luxeartikelen die in het oude Palmyra voor rijkdom en faam zorgde. Die wordt aangeboden onder de titel: Silk, Spices, and Silver: Palmyra and the Ancient Luxury Trade.

Vanuit deze woestijnstad werd er druk handel gedreven tot in de meest afgelegen hoeken van China zelfs. In de eerste eeuwen van onze jaartelling brachten eindeloze karavanen enorme hoeveelheden zijde, parels, edelstenen en andere kostbare goederen vanuit het oosten naar de gulzige markten in het westen.

De archeologe Katia Schörle spreekt hierover in detail in Auditorium van de Getty Villa in Malibu. Aanvang is om 19u30. Zoals altijd is de toegang gratis, maar de tickets moeten wel van te voren besteld worden. Click hiervoor op deze link.

En wie dan toch in de buurt is, kan van de gelegenheid gebruik maken om gelijk de tentoonstelling Palmyra: Loss and Remembrance te bezoeken. Die loopt trouwens nog tot 27 mei 2019.