Hoe een antiek stormram er uit
ziet weten we voornamelijk van afbeeldingen zoals die van de Nike van Samothrake
en de Nike
van Cyrene
die de golven en elementen trotseren staande op een scheepsram dat gemonteerd
was op de boeg van het schip.
Tot voor kort waren er maar een
viertal van zulke massieve rammen bekend, verspreid over musea in Israel,
Duitsland en Sicilië. Maar de onderwaterarcheologie is duidelijk in opmars en
zo heeft men in de wateren van de Egadi
eilanden ten westen van Sicilië een aantal stormrammen opgedoken.
Hierbij dient vermeld te worden
dat hier geschiedenis geschreven werd want dit is de plek waar op 10 maart 241
v.C. de Romeinen en de Carthagers elkaar te lijf gingen, de Romeinen met
“slechts” 300 schepen tegen de 700 schepen tellende vloot van Carthago.
Tegen alle verwachting in, wonnen de Romeinen deze slag en hiermee kwam dan ook
een einde aan de Eerste Punische Oorlog.
Opvallend is dat hier bij Egadi elf van zulke stormrammen
gevonden en geborgen zijn. Elk ram weegt maar liefst 125 kilo en zat
oorspronkelijk vastgeklonken op de boeg van de triremen en quinqueremen,
schepen met resp. drie en vijf rijen roeiers. Het hout van de schepen is met de
jaren vergaan maar de rammen hebben het overleefd.
Het opwindende nieuws is dat er
momenteel drie van zulke stormrammen te zien zijn op de tentoonstelling Sicilië
en de Zee in het Allard
Pierson Museum in Amsterdam. Twee rammen zijn duidelijk Romeins, de ene
zelfs versierd met een bronzen Nike, de godin van de overwinning en de andere
met de afbeelding van een bronzen zg. Montefortino-helm met drie pluimen die
gewoonlijk door huurlingen gedragen werd. Onder de afbeelding van Nike staan
bovendien de namen van Marcus Publicius en Gaius Papirius vermeld,
vermoedelijk twee vooraanstaande Romeinen en onder de helm op de andere ram is
de naam Lucius Quinctius ingekerfd.
De
grote verrassing is echter dat men ook één Carthageens ram gevonden heeft, het
enige dat tot nu toe opgedoken is.
Dit toont geen extra versiering, maar wel een
inscriptie gericht aan de god Baal waarvan ik alleen de Engelse vertaling
genoteerd blijk te hebben:
Let this ram be aimed at the ship: with
the wrath of Baal who allows the target to be reached, let this go and strike
the garnished shields in its center. Deze ram is duidelijk
beschadigd (rechter benedenhoek) en dit zou er op wijzen dat in het vuur van
het gevecht de ene ram tegen de andere gebotst is. Geweldig toch dat zoiets na
2.500 jaar af te lezen is!
