11 mei 2015

Het eigenaardige museum van Tirana in Albanië

Het meest opvallende aan het Nationaal Historisch Museum van Tirana is de voorgevel, een uitbeelding van de geschiedenis van dit land die teruggaat tot de Illyriërs, de oorspronkelijk bewoners die eerst door Philippus en Alexander van Macedonië onderworpen werden en daarna door de Romeinen. Onze gids is helemaal weg van het tafereel op de façade, zelf vind ik het zoiets als communistisch propagandamateriaal. Ieder zijn meug natuurlijk.

Mij gaat het uiteraard om wat er binnen te zien is, voornamelijk uit de tijd van de Illyriërs, Macedoniërs en zelfs van de Romeinen. Wat er verder met dat land gebeurd is door de eeuwen heen is een heel ander verhaal natuurlijk. Het viel eerst onder het bewind van de Ottomanen, dan van de held Skanderberg die zijn land een eigen nationaliteit wilde geven (einde 15de eeuw), gevolgd door het nationalistisch reveil in de 19de eeuw dat bij het uitbreken van de WO1 onderdrukt werd door de invallende Oostenrijkers, Fransen en Italianen. Na WO1 was het land korte tijd onafhankelijk tot WO2 uitbrak en het de zijde van de partizanen koos die ook in Joegoslavië en Griekenland actief waren. Na de oorlog verging het Albanië niet beter en kwam het land onder het strenge communistische bewind van Enver Hoxha. Sinds diens dood in 1989 heeft Albanië het nog steeds moeilijk om zijn identiteit terug te vinden.



Dit is de geschiedenis van Albanië heel in het kort samengevat, maar dit is ook wat er in het Museum van Tirana terug te vinden is in de verschillende paviljoenen met als thema: de Oudheid, de Middeleeuwen, de Renaissance van Albanië, de Iconografie, de Cultuur van Albanië (o.a. folklore en literatuur), het Albanese Verzet tijdens WO2, de Communistische genocide en tenslotte een paviljoen gewijd aan Moeder Theresa wiens familie uit Albanië stamt. Dit zijn stuk voor stuk heel interessante periodes, maar ik beperk me zoals gezegd tot de oudheid.


Ik verbaas me hier vooral over het erfdeel van de vroege Illyriërs want ik had niet verwacht dat ze tastbare bewijzen achtergelaten hadden. Meteen al aan de ingang hangt een uitvergrote gesp van een ceintuur afkomstig uit een graf van Selca, valkbij het antieke Pelion. De gesp dateert uit ongeveer 230 v.C. en stelt een oorlogstafereel voor, een schitterend stuk trouwens. In een vitrine wat verderop staat dan een mal voor een Illyrisch schild tentoon, samen met een Illyrisch helm en een aantal speer- en pijlpunten – die allemaal ontzettend veel op hun Macedonische broertjes lijken.

Er liggen ook een aantal munten, de oudste teruggaand tot de 5de eeuw v.C. die allemaal geslagen zijn ter ere van Illyrische koningen. Vreemd genoeg, vind ik zelf, staat hier een hoofd van Demosthenes uit de 1ste eeuw n.C. dat in Apollonia gevonden is. Ook een beetje verloren ligt een stukje mozaïekvloer uit Dyrrhachium (huidige Dürres) waar de “schone van Dürres” op uitgebeeld is en gedateerd wordt op 350 v.C. Verder het hoofd van Artemis uit de 3de eeuw v.C. en onvermijdelijk een heel aantal vazen en kommen. Natuurlijk is hier veel uit de Romeinse tijd te zien want zoals altijd komen de mooiste stukken uit de opgravingen naar de hoofdstad en in dit geval dus naar Tirana.