Het doel is om een bezoek aan deze
Bulgaarsorthodoxe kerk uit de 17de eeuw te brengen, gewijd aan de
geboorte van Christus. Dit is de eerste kerk die ik in Bulgarije bezoek en ik word
meteen ingewijd in de symboliek van de orthodoxe stijl. Deze kerk werd gebouwd
tijdens de Turkse (Ottomaanse) overheersing en mocht niet hoger zijn dan een
ruiter te paard. Hij ziet er dan ook uit als een grote lage stenen schuur,
thans gestut, en beschermd met een extra dak.
Ik stap binnen door een deur
midden in de lange muur en beland in een ruimte die de galerij genoemd wordt en
lager ligt dan het niveau buiten. Het gebouw is in feite in de lengte in tweeën
gedeeld, met vooraan in de galerij een heel klein kamertje. Vanuit deze galerij
loop ik naar de andere helft van het gebouw die in drieën is gedeeld: de
pro-naos waar de vrouwen blijven staan, daarvoor ligt de naos waar de mannen
plaatsnemen, en helemaal vooraan ligt het heiligdom en altaar dat alleen door
de priesters betreden mag worden en dat met een gordijn afgesloten is.
Ik krijg te horen dat de
decoratie van de orthodoxe kerken aan vaste regels gebonden is. Zo bijvoorbeeld
worden boven het altaar altijd de 12 apostelen uitgebeeld en onderaan vier
iconen, de zg. iconostasen: Christus, Moeder Maria, Aartsengel Michaël en de
patroonheilige van de kerk, in dit geval Christus’ geboorte. In de koepel prijkt altijd de Christus
Pantocrator. In de naos vindt men inderdaad al deze elementen terug en ook de
troon van Christus die met een koord is afgezet zodat niemand op zijn plaats
zou gaan zitten. De wanden zijn volledig met fresco’s van heiligen bedekt. In
de pro-naos zijn taferelen van hel en verdoemenis aangebracht die nog verwijzen
naar de erfzonde (alleen voor de vrouwen natuurlijk) en taferelen uit het Oude
en Nieuwe Testament. De 12 figuren op de zijwand stellen niet, zoals verwacht
de 12 apostelen voor, maar 12 Griekse wijsgeren (hoe belanden die hier?). Ook
leer ik dat de Heilige Drievuldigheid bij de orthodoxen uit vijf elementen
bestaat: Vader, Zoon en Heilige Geest, zoals bij ons, maar die bovendien nog
omringd worden door de aartsengelen Gabriël en Michaël.
Terug in de galerij is duidelijk
te zien dat de restoratie hier nog in volle gang is, ofschoon er toch maar
losjes omgegaan wordt met deze kostbare muurschilderingen want je mag er zomaar
tegenaan leunen en zie ik onze gids met zijn vingers over de tekeningen gaan.
Foei!
Vooraan in deze galerij is een
heel bijzonder fresco te zien dat het Rad des Levens uitbeeldt: middenin staat
de zon (= jaar) met er omheen 4 kleinere zonnen (= 4 seizoenen); daaromheen
voorstellingen van de dierenriem (= 12 maanden); en op de buitenste rand een
figuur die het leven voorstelt van de geboorte tot aan de dood. Dit oeuvre is
van een onbekende schilder en kan op velerlei manieren verklaard worden. Zo ook
de achtergrond van dit Rad dat bovenaan donker is en de nacht of het kwaad zou kunnen
voorstellen, terwijl de onderkant licht is en dus de dag of het goede zou
kunnen uitbeelden.
Alles bij elkaar een vreemde
constructie met nog vreemdere muurschilderingen maar wel heel bijzonder en
uniek! Jammer dat ik binnen niet mag fotograferen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten